Formy udzielanej pomocy
I. POMOC PIENIĘŻNA
Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej mają osoby i rodziny, które spełniają przesłanki określone w Ustawie o pomocy społecznej. W zależności od sytuacji osoby te mogą ubiegać się o:
- zasiłek stały;
- zasiłek okresowy;
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy;
- zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego;
Zasiłek stały.
Zasiłek stały, o którym mowa w art. 37 ustawy – przysługuje:
1. Pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. kwoty 776,00 zł.
2. Pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. od kwoty 600,00 zł. Przez osobę samotnie gospodarującą rozumiemy osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe. Przez rodzinę ustawodawca rozumie osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Całkowita niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidzkiej lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.
Niezdolność do pracy z tytułu wieku oznacza osiągnięcie wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1 b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku osoby samotnie gospodarującej zasiłek stały ustala się w wysokości stanowiącej różnicę między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 529,00 zł miesięcznie. W przypadku osoby w rodzinie zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem tej osoby.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30,00 zł miesięcznie.
Zasiłek stały nie przysługuje w przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy, o którym mowa w art. 38 ustawy, przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1. Osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, czyli od kwoty 776,00 zł;
2. Rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Dochód rodziny – suma miesięcznych dochodów osób w rodzinie ustalonych zgodnie z art. 8 ust. 3 w/w ustawy.
Kryterium dochodowe rodziny - obliczane jest jako iloczyn kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, czyli kwoty 600,00 zł i liczby osób w rodzinie.
Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 776,00zł. Wysokość zasiłku okresowego ustala się zgodnie z zasadami zawartymi w art. 38 ust. 2 – 6 ustawy o pomocy społecznej.
Art.38 ust. 2 Zasiłek okresowy ustala się:
1.w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Kwota zasiłku nie może być wyższa niż 776,00 zł.
2. w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym, a dochodem tej rodziny. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20,00 zł miesięcznie. Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Zasiłek celowy.
Zasiłek celowy, o którym mowa w art. 39 ustawy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom nie mającym możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany na podstawie art. 41 ustawy, zasiłek celowy specjalny:
1. nie podlegający zwrotowi specjalny zasiłek celowy w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny;
2. zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
II. POMOC NIEPIENIĘŻNA
Pomoc niepieniężna obejmuje:
- pracę socjalną;
- poradnictwo psychologiczne, prawne i edukacyjno – terapeutyczne;
- usługi opiekuńcze, przyznawane osobie, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opieki higienicznej, zaleconej przez lekarza pielęgnacji oraz, w miarę możliwości, zapewnieniu kontaktów z otoczeniem;
- specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym, dostosowane są do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności;
- kwalifikowanie i kierowanie do domów pomocy społecznej osób, które z uwagi na wiek i stan zdrowia wymagają całodobowej opieki, której rodzina ani gmina nie są w stanie zapewnić;
- udzielanie schronienia osobie bezdomnej lub innej, która z różnych powodów nie może pozostać w swoim miejscu zamieszkania;
- udzielanie pomocy w postaci gorącego posiłku osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić;
- pomoc rzeczową;
- dożywianie dzieci;
- sprawienie pogrzebu, w szczególności osobom samotnym;
- opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ;
- pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu do życia (osób opuszczających zakłady karne, placówki opiekuńczo – wychowawcze, osób które uzyskały status uchodźcy);
- prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
- udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach.
Pomoc w formie pracy socjalnej i poradnictwa udzielana jest bez względu na dochód rodziny.
